Menu

De vijf kenmerken van spelen

Spelen is wat kinderen doen, in hun vrije tijd en dus ook in de kinderopvang. Wanneer kinderen vrije tijd beleven en zelf invulling geven aan hun tijd, komen ze tot spelen. Dit zal zich onafhankelijk van tijd, plaats of kind voordoen. Ontdek hier de vijf kenmerken van spelen.

12-07-2019 -

1. Spelen is net echt

Kinderen imiteren in hun spel de echte wereld. Hier bestaan verschillende redenen voor. Het is hun manier om de wereld te leren begrijpen en te ervaren hoe de wereld is. Kinderen maken op die manier de echte wereld maakbaar. De kinderopvang speelt hierop in door het inrichten van speelhoeken zoals de poppenhoek, het keukentje, een bouwhoek, enzovoort.

2. Spelen is sociaal

Kinderen komen tot een succesvol en interessant spel in interactie met elkaar. Spelen is leuker met meerdere kinderen. Het is voor kinderen een fundamentele zaak welke kinderen mogen meespelen en welke niet. Door het speelaanbod in de kinderopvang ontmoeten kinderen elkaar en ontstaan er vriendschappen.

3. Spelen is experimenteren

Creatief omgaan met materialen, situaties naar de hand zetten, iets verbeteren naar eigen goesting en smaak, oplossingen bedenken, zaken creëren: het zit allemaal verweven in spelen. De ruimte om te experimenteren bepaalt in belangrijke mate het gebruik en het ontwikkelen van creativiteit. Denk maar aan een eigen kamp bouwen of aan oefenen om eindelijk met rolschaatsen of een fiets te  kunnen rijden.

4. Spelen is lichamelijk

Kinderen kunnen plezier beleven aan fysieke uitdagingen en bijhorende ontdekkingen. Kinderen ervaren hun lichaam als een speelelement. Een lichamelijke sensatie kan leiden tot een repetitief spel, enkel en alleen omdat ze een effect voelen: een kriebeling, energie, ontlading,… Het is fascinerend om te ontdekken wanneer u sterker en sneller wordt. Denk maar aan rollen op de mat, steeds opnieuw van de glijbaan gaan of ‘speelvechten’ met andere kinderen.

5. Spelen is vrijheid

Het plezier dat kinderen beleven aan spelen ligt voor een groot stuk aan de vrijheid die ze ervaren. Het plezier ligt er precies in dat kinderen tijdens het spelen hun tijd zelf kunnen én mogen beheren. Denk maar aan momenten waarop kinderen zelf mogen kiezen welk speelmateriaal ze meenemen om naar buiten te gaan of momenten waarop ze zelf kunnen kiezen wat ze knutselen.

De vijf kenmerken moeten niet alle vijf aanwezig zijn om van spelen te kunnen spreken. Ze zijn ter verduidelijking van het begrip spelen.

Spelen heeft altijd de intentie om plezier na te streven. Dat betekent natuurlijk niet dat spelen altijd gepaard gaat met lachen. Soms is er fysieke pijn, ruzie of verveling. Ook deze dingen maken deel uit van het spelen, hoewel ze niet als ‘plezierig’ te bestempelen zijn.

Wat kinderen beschouwen als spelen is geen situatie die pas ontstaat wanneer de omstandigheden aan een aantal criteria voldoen. Spelen en niet-spelen is dus beter te bekijken op een continuüm die de intensiteit van spelen weergeeft, van een beetje spelen tot echt intens spelen. Het ene spel is voor kinderen meer spelen dan het andere.

Hieruit kan u afleiden dat speelkansen niet enkel dienen om kinderen aan het spelen te zetten. Aangezien het spelen voor kinderen echte vrije tijd is, is het streefdoel het spelen naar intens spelen te laten evolueren.

Meer weten? Check ons artikel Vier basisvoorwaarden voor intens spelen. Check ook onze publicatie: Speelkansen in de kinderopvang

Ook interessant

Zorg & welzijn

Vergeten dat je vergeet

Bart Schepers
Dr. Dirk Liessens

Bestel

Zorg & welzijn

Groen, je mentale boost

Herman Vereycken
Tamara van Reijen

Bestel

Zorg & welzijn

't Klikt

Maite Mallentjer

Bestel

Zorg & welzijn

Het Rijk der Spelen

Ann Steverlynck
Simon Wemel

Bestel

Zorg & welzijn

Bewegen tijdens en na kanker

Marie Crabbé
Vicky Van Stappen
Ine De Clerck
Dimitri Vrancken

Bestel

Zorg & welzijn

Voed je brein

Yves Meersman

Bestel