Menu

De toekomst van hogeschoolbibliotheken

De toekomst van hogeschoolbibliotheken is onduidelijk. Hogeschoolbibliotheken dienen eerst en vooral in te spelen op een veranderende onderwijscontext: blended learning, afstandsonderwijs, co-teaching, inclusief en levenslang leren, enzovoort. Daarnaast verschillen de missies, visies en strategieën tussen de hogescholen, waardoor er geen eenduidig beeld is over de toekomst.

15-01-2021 -

Toch is het voor de sectie hogeschoolbibliotheken duidelijk dat we zelf initiatief moeten nemen en moeten inspelen op een veelheid aan vragen, initiatieven en ontwikkelingen. Hieronder geven we enkele positieve en uitdagende ideeën mee over de toekomst. Het zijn evoluties die ook buiten Vlaanderen waar te nemen zijn.

Er is eerst en vooral al jaren een duidelijke digitaliseringstrend. Denk aan de verschillende online leerplatformen als aanvulling op methodes voor de lerarenopleiding, de groeiende content in de grote databanken met wetenschappelijke publicaties en de online abonnementen van tijdschriften die de papieren uitgaven vervangen. De trein van deze elektronische uitgaven mist geen enkele school. Door deze digitalisering groeit bij sommige opleidingen echter het idee dat de klassieke bibliotheek overbodig wordt. Ze vinden veel content online en hebben amper papieren publicaties nodig. Hierdoor zullen sommige opleidingen op termijn volledig afstappen van papieren documenten.

De collecties voor opleidingen in technologie, management en gezondheidszorg zullen waarschijnlijk bijna volledig afgebouwd worden. Dit zal voor kleine vakbibliotheken natuurlijk verstrekkende gevolgen hebben. Toch liggen er voor hen kansen open op het vlak van het uitlenen van extra curriculaire materialen, het delen van de expertise uit de leercentra over het vinden en gebruiken van kwalitatieve bronnen en het bieden van mogelijkheden tot werken en ontmoeten. Voor deze disciplines zullen leercentra op termijn omgevormd moeten worden tot multifunctionele leer- en creatiezones.

Er zijn echter ook sectoren waar de papieren collectie voorlopig nog essentieel zal blijven, nationaal en internationaal. Denk aan de welzijns- en lerarenopleidingen. De campusleercentra met deze opleidingen zullen blijven streven naar een evenwicht tussen fysieke en digitale collecties. Ook zij zullen echter allemaal moeten evolueren naar leer- en creatiezones voor hun gebruikers. De klassieke bibliotheek verdwijnt dus ook hier.

De leercentra zijn al goed bezig met het ontginnen van ‘nieuwe’ terreinen. Denk hierbij aan makerspaces, fablabs en allerlei nieuwe technologieën als Virtual en Augmented Reality. Deze nieuwe terreinen zullen hun weg naar alle leercentra vinden, doordat ze ook grootschaliger gebruikt zullen worden in de verschillende opleidingen. Leercentra zullen dus niet enkel meer collectie, werk- en ontmoetingsplaatsen zijn, maar ook plekken waar harde content gemaakt wordt voor de onderwijspraktijk.

Vervolgens zien we een duidelijke trend in besparingen en inkrimpingen van budget, personeel en ruimte. De leercentra zullen kosten-efficiënter moeten werken. Een voorbeeld hiervan is de opkomst van Selfservice Libraries in het buitenland: leercentra waar gewerkt kan worden buiten de bemande openingsuren, in combinatie met toegangscontrole en zelfuitleen.

Er zijn steeds meer mooie voorbeelden van instellingen die sterk investeren in hun campusleercentra. Denk aan de vele inspirerende leercentra in het binnen- en buitenland die gebruikt worden als paradepaardjes van de campussen, gaande van leercentra aan de universiteit van Helsinki tot de nieuwe bibliotheken aan de Karel de Grote Hogeschool Antwerpen. Misschien zal deze trend zich voortzetten en krijgen we in de toekomst te maken met nog meer van die inspirerende investeringen.

Meer informatie? Check onze publicatie Wegwijzer bibliotheken en documentatiecentra

Ook interessant

Communicatie & informatie

Communicatie als bindkracht

Eric Goubin

Bestel

Communicatie & informatie

Informatie beheren en archiveren: digitaliseren van analoge informatie

Bestel

Communicatie & informatie

Aanbod, dienstverlening en gebruikers van bibliotheken

Bestel

Communicatie & informatie

Informatie beheren en archiveren: selecteren en digitaal depot

Bestel

Communicatie & informatie

Informatie zoeken, gebruiken en beoordelen: informatievaardigheden en soorten informatiebronnen

Bestel

Communicatie & informatie

Fondsen werven is geen kinderspel

Jos Huypens

Bestel