Menu

Vlaamse erfgoedbibliotheken: wat brengt de toekomst?

Een belangrijke ontwikkeling voor de sector is dat vanaf 2024 eindelijk álle erfgoedbibliotheken met een kwaliteitslabel een werkingssubsidie of projectsubsidies onder het cultureel erfgoeddecreet zullen kunnen krijgen. Wat brengt de toekomst nog en wat ging eraan vooraf?

26-11-2021 -

Periode 2018 – 2023

Eind 2018 koos de organisatie voor een kleine, maar belangrijke naamsverandering. De nieuwe naam ‘Vlaamse Erfgoedbibliotheken’ (meervoud dus) benadrukt het netwerkaspect van de organisatie. Met de nieuwe beleidsperiode in 2019 werden de Vlaamse Erfgoedbibliotheken bovendien gesubsidieerd voor de landelijke dienstverlenende rol die ze opnemen naar het hele veld van erfgoedinstellingen met bibliothecair erfgoed. De nieuwe naam verwijst ook naar die verbreding.

De betoelaging van de vzw werd verhoogd naar zo’n 430.000 euro per jaar. Dat liet zich voelen in een verhoogde slagkracht van de organisatie, maar was onvoldoende om het beleidsplan 2019-2023 volledig uit te voeren zonder aanvullende financiering. Door projectsubsidies aan te boren kan toch een aantal zaken die al lang op het wensenlijstje stonden, worden aangepakt: de vernieuwing van de Collectiewijzer Erfgoedbibliotheken, de vervollediging en verdere detaillering van de krantencatalogus Abraham en de ontwikkeling van Medieval Manuscripts in Flemish Collections (MMFC), een databank waarin het volledige Vlaamse bezit aan middeleeuwse handschriften in kaart gebracht wordt en gedetailleerd beschreven. De organisatie werkt verder aan een digitale strategie en oplossingen om haar gegevens over Vlaamse erfgoedcollecties ter beschikking te stellen volgens de FAIR-principes: findabile, accessible, interoperable en reusable. Dat moet de inzetbaarheid van die gegevens voor onder meer onderzoek op een hoger niveau tillen.

Daarnaast werkt de organisatie samen met meemoo, Vlaams instituut voor het archief, aan de ontwikkeling van een programma voor het behoud van het Vlaamse krantenerfgoed. Dat digitaliseringsprogramma is hard nodig om de duurzame bewaring en raadpleegbaarheid te garanderen van die belangrijke historische bronnen, die ondanks goede zorgen onvermijdelijk zullen vergaan vanwege het slechte papier waarop ze gedrukt zijn. De samenwerking met de Taalunie en de Nederlandse KB in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren geeft een belangrijke boost aan het wereldwijd ter beschikking stellen van het Vlaamse literaire erfgoed.

Wat brengt de toekomst?

De vzw Vlaamse Erfgoedbibliotheken legt ook in de komende jaren een accent op expertisedeling, onder meer door collegagroepen te organiseren waar medewerkers van collectiebeherende instellingen kennis en ervaring kunnen uitwisselen rond onder andere behoud en beheer, collectiebeleidsplanning, oude drukken, manuscripten en digitalisering van periodieken. Bibliotheken die dat wensen kunnen instappen in een groeipad voor verdere professionalisering en het behalen van het kwaliteitslabel voor erfgoedbibliotheken. Ondersteuning op het vlak van collectiebeleid is daarvan een belangrijk onderdeel.

Twaalf jaar na de oprichting van de vzw Vlaamse Erfgoedbibliotheken is er heel wat veranderd. Erfgoedbibliotheken hebben een stem en een gezicht gekregen, ze werken vaker samen en pakken de zaken meer strategisch aan. De achterstanden zijn nog niet weggewerkt en de wereld heeft ook niet stilgestaan. Zo moet de hedendaagse bibliothecaris ook belangrijke maatschappelijke uitdagingen zoals digitalisering, duurzaamheid, diversiteit en de vraag naar meer participatie aanpakken.

De vzw Vlaamse Erfgoedbibliotheken wil al die uitdagingen – van acquisitie tot zorg – samen met de bibliotheken aangaan. Meer dan ooit wil de organisatie een netwerk zijn van en voor bibliotheken. Het wil alle actoren die het beheer en de zorg opnemen voor bibliothecair erfgoed een platform bieden om met elkaar in dialoog te gaan, samen instrumenten te ontwikkelen en expertise te delen rond gemeenschappelijke projecten en sectorbrede thematieken.

 

Een belangrijke ontwikkeling voor de sector is dat vanaf 2024 eindelijk álle erfgoedbibliotheken met een kwaliteitslabel een werkingssubsidie of projectsubsidies onder het cultureelerfgoeddecreet zullen kunnen krijgen. Sinds 2019 bestond daarvoor al een beperkte mogelijkheid. De Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, die als enige aan de huidige voorwaarden kan voldoen, is vooralsnog de eerste en enige erfgoedbibliotheek die een Vlaamse werkingssubsidie ontvangt. Vanaf 2024 kan de Vlaamse overheid zorgen voor een bredere structurele ondersteuning van de erfgoedwerking rond de belangrijke collecties die onze erfgoedbibliotheken beheren.

Meer weten over de sector van bibliotheken en documentatiecentra? Abonneer je op de recent geactualisserde reeks ‘Wegwijzer bibliotheken en documentatiecentra’ i.s.m. VVBAD.

Ook interessant

Communicatie & informatie

Communicatie als bindkracht

Eric Goubin

Bestel

Communicatie & informatie

Informatie beheren en archiveren: digitaliseren van analoge informatie

Bestel

Communicatie & informatie

Aanbod, dienstverlening en gebruikers van bibliotheken

Bestel

Communicatie & informatie

Informatie beheren en archiveren: selecteren en digitaal depot

Bestel

Communicatie & informatie

Informatie zoeken, gebruiken en beoordelen: informatievaardigheden en soorten informatiebronnen

Bestel

Communicatie & informatie

Fondsen werven is geen kinderspel

Jos Huypens

Bestel