Bevoegd zijn betekent:
- de behoeftigheid bepalen;
- de noodzakelijke hulp bepalen en toekennen;
- in eerste instantie de kosten zelf dragen en pas daarna de vraag stellen of de kosten teruggevorderd kunnen worden van de POD Maatschappelijke Integratie, het OCMW van onderstandsdomicilie of het eigenlijk bevoegde OCMW in de plaats waarvan opgetreden werd.
De algemene bevoegdheidsregel zit een beetje verstopt in artikel 1 van de Wet van 2 april 1965, waarin een aantal definities opgenomen zijn.
Volgens artikel 1, 1° is het “steunverlenend centrum: het centrum voor maatschappelijk welzijn van de gemeente op wier grondgebied zich een persoon bevindt die bijstand behoeft, wiens staat van behoeftigheid door dit centrum erkend werd en aan wie het steun verleent waarvan de aard, en zo nodig, het bedrag door hem beoordeeld en bepaald wordt”.
Met ‘steunverlenend centrum’ wordt het bevoegde OCMW bedoeld. De plaats waar de hulpvrager ‘zich bevindt’, is de gewoonlijke verblijfplaats.
De algemene regel is dus dat het OCMW van de gemeente waar de hulpvrager zijn gewoonlijke verblijfplaats heeft, bevoegd is.
Er zijn heel wat uitzonderingen op de algemene regel dat het OCMW van de gewoonlijke verblijfplaats bevoegd is.
Deze uitzonderingen moeten strikt geïnterpreteerd worden. De voorliggende situatie moet dus volledig aan de in de wet opgesomde voorwaarden voor het toepassen van de uitzondering voldoen. Er heel erg op lijken volstaat niet. Uitzonderingen mogen niet naar analogie toegepast worden op andere soortgelijke situaties. Wanneer de uitzondering niet toegepast kan worden, is de algemene regel van toepassing.
Het merendeel van de uitzonderingen vindt u in de Wet van 2 april 1965 (2.2. tot 2.8.). Eén uitzondering is gebaseerd op de rechtspraak (2.1.), nl. de dringende noodzakelijkheid.
