Meer dan erfgoed

Bart De Nil en Ans Van de Cotte gingen op zoek naar kennis en methodieken over het inzetten van cultureel-erfgoedcollecties in de gezondheids- en welzijnssector. Dit deden ze tijdens de voorbereidng voor twee pilootprojecten met instellingen uit de geestelijke gezondheidszorg, in het kader van een erfgoedproject over het tuinbouwverleden in het werkingsgebied van de Erfgoedcel Viersprong.

Het resultaat van hun zoektocht goten ze in deze publicatie waarmee ze cultureel-erfgoedwerkers willen inspireren om bruggen te slaan tussen de cultureel-erfgoedsector en de zorgsector. En om daarbij oog te hebben voor andere doelgroepen dan personen met dementie.

De auteurs hebben het onder meer over de therapeutische waarde van objecten. Het gaat dan specifiek over de tactiele kwaliteiten van objecten. Het aanraken van objecten, het connecteren met andere mensen door middel van objecten of gewoon het bezig zijn met objecten leidt tot schitterende resultaten: mensen gaan zich beter voelen, het stimuleert zintuigen en gevoelens, zorgt ervoor dat geest en lichaam met elkaar in verbinding komen, het werkt als een trigger om op een andere manier te gaan denken en geeft mensen zin om te blijven leren.

De auteurs houden tevens een pleidooi voor het meten van de impact van cultureel-erfgoedactiviteiten op de gezondheid en het welzijn. Enthousiaste getuigenissen over de weldaden van kunst en erfgoed op de mentale en fysieke gezondheid van mensen vormen onvoldoende bewijs: er moet aangetoond worden of, hoe en in welke dosis een interventie met cultureel erfgoed impact heeft. De impact meten en evalueren kan ook aantonen wat werkt en vooral wat niet werkt. Zoals we dat zouden doen met elke vorm van therapie of een medicijn.

U kunt in deze publicatie ook het verslag lezen van pilootprojecten met twee zorginstellingen waarbij het verbeteren van het welzijn van de patiënten het doel was. Het cultureel erfgoed werd ingezet als therapeutisch materiaal voor een reeks creatieve workshops, waarbij de collecties van een aantal lokale musea het uitgangspunt vormden voor eigen creaties van de patiënten.